02128428782
صنعت خودروسازی در ایران بیش از پنجاه سال سابقه داشته و تقریبا با خودروسازی در کره جنوبی هم‌سن است. با این حال در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم که خودروهای کره‌ای مرزهای جهانی را در نور دیده و در بازارهای جهانی اسم و رسمی برای خود به هم زده‌اند. اما خودروهای داخلی نه تنها در بازارهای جهانی که در بازارهای داخلی به ویژه در مقایسه با رقبای وارداتی خود، حرفی برای گفتن ندارند. در این مقاله از همراه مکانیک قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم که کمبود کیفیت در خودروهای تولید داخل از کجا آب می‌خورد؟
کمال هم‌نشین چینی در خودروهای ایرانی اثر کرده است
پیشینه خودروسازی در ایران به حدود سال ۱۳۴۰ برمی‌گردد. زمانی که خودروهایی مانند پیکان، ژیان و شاهین در خیابان‌های ایران جولان داده و در کنار رقبای اروپایی خود با قدرت و اقتدار گام برمی‌داشتند. هرچند پیروزی انقلاب و پس از آن آغاز جنگ تحمیلی باعث شد که خودروسازی در ایران مدت زیادی متوقف شود، اما این شرایط خودروسازان را مجبور کرد که کم کم راه تولید داخلی را در پیش گرفته و مدل‌های موجود در کشور را مونتاژ کند. پس از پایان جنگ و از سر گیری روابط بین‌المللی شرکت‌های مطرحی پا به دنیای خودروسازی در ایران گذاشتند. شرکت‌هایی مانند پژو،کیا و نیسان که با وجود محصولات و دانش مهندسی خود توانستند روح تازه‌ای را در کالبد بی جان خودروسازی ایران بدمند.
تا اینکه در دهه هشتاد ایران خودرو تصمیم به توقف تولید پیکان گرفت. در این برهه از تاریخ پای چین برای جایگزینی پیکان به ایران باز شد. محصولات چینی خوش بر و رویی که خیلی زود توانستند جای خود را در میان خریداران باز کرده و بازار پررونق پیکان را برای ایران خودرو حفظ کنند. این بازار پرفروش رفته رفته پای چینی‌ها را به بازار ایران باز کرده و باعث شد که کم کم خودروهای مونتاژی با ظاهر اروپایی و باطن چینی به دست مصرف‌کننده برسند. در نتیجه رفته رفته کیفیت محصولات داخلی نیز تحت تاثیر قرار گرفت. چراکه خودروسازان ایرانی خود را به این روند تولیدی عادت داده و به هیچ وجه قصد ترک یا تغییر عادت خود را ندارند.
دوستی خاله خرسه دولت می‌تواند سنگ بزرگی بر بدنه کیفیت خودروهای داخلی وارد آورد
از دیرباز تاکنون صنایع خودروسازی همواره مورد لطف و توجه دولت‌ها بوده و هستند. در گفتگویی که خبرگزاری ایسنا با چند تن از مسئولان ایران خودرو انجام داده است، نارضایتی از این موضوع حتی در صحبت‌های خودروسازان نیز به چشم می‌خورد. مسئولان ایران خودرو معتقد هستند که دولت باید نقش شرکتی را به خودروسازان واگذار کرده و تنها نقش حاکمیتی را ایفا کند. به عبارت بهتر از دید مسئولان ایران خودرو این که دولت باید در قبال بی‌کیفیت بودن خودروهای داخلی به مجلس یا مردم پاسخگو باشد، تنها باعث می‌شود که خودروساز به عنوان یک مهره اصلی در این مسئله کنار گذاشته شود. در نتیجه کیفیت خودروهای داخلی زمانی بهبود پیدا خواهد کرد که خودروسازان ناچار به پاسخگویی به مشتریان و حفظ بازار خود باشند.
از سوی دیگر دولت معتقد است به دلیل بازار کار مستقیم و غیرمستقیمی که صنایع خودروسازی برای ایرانیان فراهم آورده است، نمی‌توان چتر حمایتی دولت را از سر خودروسازان برداشت. از سوی دیگر مسئولان ایران خودرو معتقد هستند که کم بودن کیفیت خودروهای داخلی تنها به گردن تولیدکننده نیست. بلکه درصد زیادی از آن به کیفیت جاده‌ها مرتبط بوده و یا تابعی از رفتار رانندگی در ایران است. به همین دلیل نمی‌توان بالا بودن درصد تصادف با یک خودرو داخلی را تنها به گردن تولیدکننده انداخت.
اهرم‌های فشار تحریم‌های خارجی و مشکلات داخلی از هر دو سمت بر خودروسازان فشار وارد می‌کنند
همان‌طور که اشاره کردیم یکی از اصلی‌ترین دلایلی که تا دهه هشتاد کیفیت خودروهای داخلی چندان مورد بحث نبود و مشتریان چندان تفاوتی میان خودروهای داخلی و خارجی نمی‌دیدند، حضور مهندسان اروپایی در کشور و اشتراک تجربه و دانش آن‌ها با خودروساز ایرانی بود. اما پس از خروج آمریکا از برجام و در نتیجه آن خروج شرکت‌های اروپایی از بازار ایران، خودروسازان ناچار شدند با استفاده از تجربیاتی که در این مدت به دست آورده بودند، فرایند تولید را ادامه دهند. با این حال افزایش تورم و قیمت ارز باعث شد که تبادلات مالی خودروسازان کاهش پیدا کرده و در نتیجه نقدینگی آن‌ها پایین بیاید. در نتیجه دیگر توان مالی برای سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه وجود نداشته باشد.
از سوی دیگر کیفیت خودرو یک موضوع تک بعدی نیست. همچنین به استناد گفتگوی ایسنا با مسئولان ایران خودرو کیفیت با استاندارد متفاوت است. کیفیت خودرو در بخش‌های مختلف تولید، فنی، بازاریابی و فروش تعریف می‌شود. استاندارد خودرو نیز قیودی است که سازمان استاندارد برای تولیدات خودرویی در ایران وضع کرده است تا سطح ایمنی آن‌ها را بالا برده و با محیط زیست سازگار کند. این استانداردها هرچند تا حدی در کیفیت خودرو تاثیرگذار هستند اما همه موضوع را در بر نمی‌گیرند.
سخن پایانی
کیفیت خودرو در ایران یک مقوله کاملا نسبی است. چرا که با شنیدن نام کیفیت هر فرد سطح متفاوت و خودروی متفاوتی را در نظر خواهد آورد. به همین دلیل بر طبق گفتگوی آقای انتصاریان رییس انجمن کیفیت ایران با خبرگزاری موج باید یک تعریف یکپارچه از کیفیت به دست آید تا بتوان آن را به عنوان معیاری برای سنجش خودروها استفاده کرد. همچنین خودروسازان باید از نظر قانونی موظف به پرداخت خسارت و خدمات پس از فروش شوند. چرا که این موضوع خودروسازان را وادار به رعایت بیشتر استانداردهای کیفی و در نتیجه ارتقا سطح محصولات خواهد کرد.
همراه مکانیک که نویسنده این مقاله است، یکی از معتبرترین استارتاپ‌های ایران در زمینه خرید و فروش خودرو نو و دست دوم است. همچنین از طریق همراه مکانیک می‌توانید از قیمت روز خودرو آگاه شده و در کوتاه‌ترین زمان خودرو مورد نظر خود را از نمایشگاه آنلاین خودرو همراه مکانیک انتخاب کنید. کافی است وارد سایت hamrah-mechanic.com/cars-for-sale شده و اطلاعات جامع در مورد خدمات مختلف این شرکت را دریافت کنید.
