فناوری تشخیص چهره چیست و چه کاربردهایی دارد؟
تشخیص چهره برای بررسی تطبیق چهره ارائه شده فرد و تصاویر مدارک شناسایی ثبت شده مورد استفاده قرار میگیرد، در روشهای سنتی، این کار توسط نیروی انسانی انجام میشد.
یکی از کاربردهای اساسی فناوری تشخیص چهره در دنیای امروز، احراز هویت افراد است، این فناوری برای شناسایی هویت افراد در تصاویر، ویدئوها و واقعیت مورد استفاده قرار میگیرد.
تشخیص چهره یکی از فاکتورهای امنیت بیومتریک است، انواع دیگر این روشها شامل شناسایی اثر انگشت، صدا و عنبیه چشم است که امروزه برای حفظ امنیت دستگاهها و مکانهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند.
فناوری تشخیص چهره چگونه عمل میکند؟
هم اکنون بسیاری از افراد به جای استفاده از روشهای متداولی مانند رمز عبور و یا الگو برای تلفنهای همراه خود، از اثر انگشت و یا اسکن چهره برای تامین امنیت دستگاه استفاده مینمایند، در این حالت دستگاه برای شناسایی هویت فرد، از یک بانک اطلاعاتی بهره نمیبرد بلکه تنها هویت مالک دستگاه را شناسایی کرده و تطبیق میدهد.
اما یک کاربرد بسیار مهم تر از قفل تلفنهای همراه، شناسایی چهره های موجود در یک تصویر ویدئویی و مقایسه آنها با یک بانک اطلاعاتی عظیم است که این تصویر میتواند شامل تصویر هر فردی مانند مجرمان یا مردم عادی باشد.
پایگاه های دادهای که برای بازشناسی چهره مورد استفاده قرار میگیرند، اطلاعات خود را از هر منبعی مانند شبکههای اجتماعی افراد ممکن است تامین نمایند، فناوریهای تشخیص چهره ممکن است متفاوت باشند اما همه آنها طبق مراحل مشخصی عمل میکنند.
مرحله اول در این فناوریها یافتن چهره فرد است، دوربین چهره فرد را در بین جمعیت، شناسایی و موقعیتیابی مینماید، تصویری که از فرد تشخیص داده میشود ممکن است نیم رخ یا تمام رخ باشد.
سپس چهره تشخیص داده شده تحلیل میشود، بسیاری از فناوریهای تشخیص چهره به جای تصویرهای سه بعدی، تکیه بر استفاده از تصاویر دو بعدی دارند زیرا تطبیق دادن تصاویر دو بعدی با تصویرهای موجود در بانکهای اطلاعاتی آسانتر است.
نرم افزارهای تشخیص چهره، مختصات چهره فرد را تشخیص میدهد. مواردی که در اینجا به آن پرداخته میشود شامل فاصله بین چشمها و عمق آنها، فاصله پیشانی با چانه فرد، فرم گونهها، خطوط لبها و گوش است، پس در اینجا هدف آن است که ویژگیهای خاص چهره فرد تشخیص داده شود که این ویژگیها منجر به شناسایی وی گردد.
در مرحله سوم، نوبت به آن میرسد تا تصویر فرد و ویژگیهای آن به داده هایی تبدیل شود، در فرآیند ثبت تصویر، اطلاعات آنالوگ به دستهای داده دیجیتال بر اساس ویژگیهای چهره وی تبدیل میشود.
به عبارتی دیگر، نتیجه تحلیل صورت گرفته از چهره به یک فرمول ریاضی تبدیل خواهد شد که مقدار عددی آن اثر چهره نامیده شده است و همانطور که اثر انگشت منحصر به فرد میباشد، اثر چهره او نیز یکتا است.
سپس در انتها اثر چهره فرد با اطلاعات موجود از تصاویر دیگر در بانک اطلاعاتی مقایسه میشود، به طور مثال در فیسبوک تصویر هر فرد با نام وی در پایگاه داده آن ثبت شده است که میتواند برای شناسایی چهره افراد مورد استفاده قرار گیرد. اگر اثر چهره فرد با یکی از اطلاعات موجود در پایگاه داده مطابقت کند، عملیات مورد نظر انجام میشود.
البته از میان تمامی روشهای تامین امنیت بیومتریک، تشخیص چهره به عنوان طبیعیترین روش ممکن شناخته شده است زیرا انسان، برای تشخیص افراد و شناختن آنها از اثر انگشت یا عنبیه چشم استفاده نمیکند بلکه افراد را با نگاه کردن به چهره آنها تشخیص میدهد.
از فناوری تشخیص چهره در چه مواردی بهره برداری میشود؟
هم اکنون حداقل نیمی از مردم جهان پیوسته با انواع روشهای تشخیص چهره سر و کار دارند، همانطور که تاکنون به آن اشاره شد، اساسیترین کاربرد تشخیص چهره احراز هویت افراد است.
احراز هویت از طریق تشخیص چهره افراد در زمینههای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد که در ادامه برخی از آنها را معرفی خواهیم نمود.
تایید هویت در فرودگاهها و مرزها
امروزه استفاده از تکنولوژی تشخیص چهره، در بسیاری از فرودگاههای سراسر جهان گسترش یافته است، بسیاری از مسافران دارای پاسپورتهای بیومتریک هستند که تنها با گذر از گیت کنترل پاسپورت الکترونیکی، هویت آنها مورد بررسی قرار میگیرد و دیگر نیازی به ایستادن در صفهای طولانی نیست.
تشخیص چهره نه تنها باعث کاهش زمان انتظار مسافران و فراهم نمودن رفاه بیشتر برای آنان میشود، بلکه امنیت فرودگاه را نیز افزایش خواهد داد.
یافتن افراد گمشده
اگر اطلاعات افراد در یک بانک اطلاعاتی موجود باشد، به محض شناسایی چهره فرد توسط فناوریهای تشخیص چهره در مکانهای مختلفی مانند فروشگاهها، فرودگاه و یا مکانهای عمومی، مراجع قانونی مورد اطلاع قرار خواهند گرفت که این قابلیت سبب میشود تا از فعالیتهای مجرمانهای مانند قاچاق انسان نیز جلوگیری شود.
بانکداری الکترونیک
بانکداری آنلاین نیز یکی از مزایای تشخیص چهره است زیرا کاربران و مشتریان بانکها میتوانند به جای استفاده از رمز عبورهای یکبار مصرف، تنها با نگاه کردن به گوشی هوشمند یا رایانه خود، عملیات مورد نظر را به انجام برسانند و یک تراکنش را ثبت کنند.
این قابلیتها نقش عظیمی در تامین امنیت مشتریان دارد، زیرا دیگر رمز عبوری وجود نخواهد داشت تا هکرها بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند و حتی اگر بتوانند به تصویری از کاربر دسترسی پیدا کنند، ویژگی تشخیص زنده بودن تصویر در بازنشانی چهره مانع از جعل هویت آنها خواهد شد.
درمان بیماران
در کشورهای پیشرفته، بیمارستانها برای مراقبت از بیماران از فناوریهای تشخیص چهره بهره میبرند، آنان از این فناوریها برای دسترسی به اطلاعات پرونده پزشکی و ثبت نام بیماران، تشخیص درد در بیمار و تشخیص بیماریهای ژنتیکی استفاده میکنند.
بررسی حضور کارکنان
هم اکنون در بسیاری از کشورها برای ثبت ورود و خروج کارکنان، دسترسی آنها به بخشهای مختلف یک اداره یا سازمان و همچنین ثبت حضور آنها از فناوریهای تشخیص چهره بهره میبرند.
مزایای فناوری تشخیص چهره
واضح است که این فناوری کاربردهای گستردهتری غیر از بازکردن قفل گوشیهای هوشمند را نیز دارد، افزایش امنیت در ردههای دولتی و تامین امنیت ملی، کاهش جرائم مربوط به جعل هویت، پردازش سریعتر، قابلیت ترکیب با سایر فناوریها، حذف جهتگیری از تحقیقات پلیس و شناسایی مظنونین اصلی از یک جمعیت زیاد، افزایش راحتی برای کاربران اپلیکیشنهای مختلف، از مزایای استفاده از این فناوری میباشد.
فرایند احراز هویت دیجیتال اولین بار در کشور توسط سرویس احراز هویت یوآیدی رونمایی شد. فرایند احراز هویت سامانه سجام و همچنین فرایند احراز هویت سامانه ثنا در یوآیدی با استفاده از الگوریتم های هوش مصنوعی و با خطای کمتر از ۰.۰۱ و به صورت بلادرنگ انجام می پذیرد. همچنین با استفاده از محصول جدید یوآیدی برای احراز هویت کاربران صرافی رمز ارز، مشکلات کاربران و صرافی های رمز ارز برای احراز هویت حل شده است.